Na een operatie is je lichaam in herstelmodus. Je beweegt vaak minder, ligt veel in bed en je bloed is geneigd om sneller te stollen. Dit zijn precies de omstandigheden waarin het risico op diep-veneuze trombose (DVT) flink toeneemt.
Trombose is een bloedprop die zich vormt in een diepe ader, meestal in de benen. Als zo’n stolsel losschiet en in de longen terechtkomt (longembolie), kan dit levensgevaarlijk zijn. Gelukkig zijn er manieren om de kans op trombose na een operatie aanzienlijk te verkleinen.
In deze blog leg ik je uit waarom trombose na een operatie een risico is, hoe je de signalen herkent, en wat je zelf kunt doen om dit te voorkomen.
Waarom is er meer kans op trombose na een operatie?
-
Langdurig stilzitten of bedrust
Je beweegt minder, waardoor de spierpomp in je benen niet actief is en bloed langzamer stroomt. -
Schade aan bloedvaten
Tijdens een operatie kunnen de bloedvaten (licht) beschadigd raken, wat de kans op stolsels vergroot. -
Verhoogde bloedstollingsneiging
Na een operatie maakt je lichaam stoffen aan om wondjes te herstellen. Dit zorgt ervoor dat je bloed sneller stolt, wat goed is voor wondgenezing, maar ook het risico op ongewenste stolsels verhoogt.
Wie loopt extra risico?
-
Mensen die een grote operatie ondergaan (bijvoorbeeld knie, heup, buikoperatie)
-
Personen met een eerdere geschiedenis van trombose
-
Mensen met overgewicht
-
Rokers
-
Vrouwen die hormonale anticonceptie gebruiken
-
Ouderen en mensen met beperkte mobiliteit
Wat kun je doen om trombose na een operatie te voorkomen?
1. Draag compressiekousen (steunkousen)
Compressiekousen geven een gecontroleerde druk op je benen, waardoor het bloed niet blijft “hangen” en beter terugstroomt naar je hart. Ze verkleinen de kans op stolselvorming en verminderen ook de kans op vochtophoping (oedeem).
2. Blijf in beweging, ook als je nog niet kunt lopen
-
Doe eenvoudige voet- en enkeloefeningen in bed: cirkels draaien, tenen op en neer bewegen.
-
Zodra je toestemming krijgt van de arts of fysiotherapeut, probeer dan rustig uit bed te komen en korte stukjes te lopen.
-
Het is belangrijk om elk uur even te bewegen, hoe klein ook.
3. Drink voldoende water
Voldoende hydratatie houdt je bloed dunner en voorkomt dat het sneller stolt. Vermijd overmatige cafeïne of alcohol die juist vocht onttrekken.
4. Vermijd knellende kleding rond de benen en taille
Strakke broeken of kleding kunnen de bloeddoorstroming belemmeren.
5. Gebruik van bloedverdunners (indien voorgeschreven)
Bij verhoogd risico kan de arts bloedverdunnende medicatie voorschrijven als tijdelijke preventieve maatregel.
Welke signalen wijzen op trombose?
-
Plotselinge zwelling in één been (kuit, enkel, voet)
-
Pijn of kramp in de kuit die erger wordt bij lopen of drukken
-
Roodheid of blauwe verkleuring van de huid
-
Warmtegevoel in het aangedane been
-
Opgezette, gevoelige aderen
-
Kortademigheid of pijn op de borst (kan wijzen op longembolie – direct medische hulp inschakelen!)
Hoe lang moet je preventieve maatregelen nemen?
Dit hangt af van de operatie en jouw persoonlijke risicoprofiel. Vaak wordt aangeraden om compressiekousen gedurende de eerste 1-2 weken na de operatie te dragen, of zolang als je mobiliteit beperkt is. Bij grote operaties kan deze periode langer zijn.
Volg altijd de instructies van je arts of fysiotherapeut.
Conclusie
Trombose is een serieus risico na een operatie, maar met de juiste voorzorgsmaatregelen kun je dit grotendeels voorkomen. Compressiekousen, beweging, hydratatie en alertheid op de signalen maken het verschil tussen een probleemloos herstel of een complicatie.
Neem deze stappen serieus — je gezondheid hangt ervan af.