Spataderen komen veel voor en worden vaak gezien als een cosmetisch probleem. Maar spataderen kunnen meer zijn dan alleen ontsierende aders. Ze kunnen leiden tot klachten als pijn, vermoeidheid, zwelling en in sommige gevallen zelfs tot ernstigere complicaties.
In deze blog lees je wanneer het verstandig is om een spataderbehandeling te overwegen, welke klachten serieus genomen moeten worden en welke behandelmogelijkheden er zijn.
Wat zijn spataderen ook alweer? (Korte uitleg)
Spataderen ontstaan wanneer de klepjes in de aderen niet goed sluiten. Hierdoor stroomt het bloed niet goed terug naar het hart en zakt het onder invloed van de zwaartekracht terug in de benen. Dit zorgt voor verhoogde druk in de aderen, waardoor ze gaan uitzetten en zichtbaar worden als kronkelende, blauwe of paarse aderen onder de huid.
Wanneer is een spataderbehandeling nodig?
Niet elke spatader hoeft direct behandeld te worden. Kleine, oppervlakkige spataderen (besenreiser of haarvaatjes) zonder klachten zijn vaak onschuldig. Een behandeling wordt vooral aangeraden bij:
1. Fysieke klachten die je dagelijks leven beïnvloeden
-
Zware, vermoeide of branderige benen
-
Zeurende pijn in de benen, vooral aan het einde van de dag
-
Nachtelijke krampen of rusteloze benen
-
Gevoel van spanning of druk in de benen
-
Jeuk of huidirritatie rond de spataderen
2. Zwelling (oedeem) rond enkels en onderbenen
-
Aanhoudende zwelling die niet vermindert na rust of het omhoog leggen van de benen.
-
Zwelling kan wijzen op een verslechterde veneuze afvoer (veneuze insufficiëntie).
3. Huidveranderingen
-
Verkleuring van de huid (bruine of blauwe plekken rond de enkels)
-
Droge, schilferige huid of eczeemachtige plekken (stase-eczeem)
-
Verharding van de huid of onderhuidse weefsels (lipodermatosclerose)
4. Open wonden (Ulcus Cruris / Open been)
-
Slecht genezende wondjes of zweertjes rond de enkels.
-
Dit is een ernstige complicatie van onbehandelde spataderen.
5. Trombose- of flebitisrisico
-
Ontstekingen van de spataderen (oppervlakkige flebitis)
-
Verhoogde kans op diep-veneuze trombose (DVT) bij ernstige spataderproblematiek.
6. Als preventieve maatregel bij snelle verslechtering
-
Als de spataderen zichtbaar snel groter of pijnlijker worden.
-
Bij familiegeschiedenis van ernstige spatadercomplicaties.
-
Als je regelmatig last hebt van terugkerende ontstekingen of huidproblemen.
Wanneer is een behandeling niet per se medisch noodzakelijk?
-
Bij kleine, oppervlakkige spatadertjes zonder klachten (cosmetisch storend)
-
Als er geen zwelling, huidveranderingen of pijnklachten aanwezig zijn
In dat geval kun je ervoor kiezen om de spataderen preventief te ondersteunen met compressiekousen en leefstijlmaatregelen.
Welke behandelmogelijkheden zijn er?
1. Compressietherapie
-
Vaak de eerste stap, vooral bij beginnende klachten.
-
Ondersteunt de bloedcirculatie en vermindert symptomen zoals zwelling en vermoeidheid.
2. Sclerotherapie (spataderinjecties)
-
De spatader wordt “dichtgespoten” met een speciale vloeistof of schuim.
-
Geschikt voor kleine tot middelgrote spataderen.
3. Laser- of RF-behandeling (Endoveneuze therapie)
-
Minimale ingreep waarbij de spatader van binnenuit wordt dichtgebrand.
-
Geschikt voor grotere spataderen.
4. Operatieve Verwijdering (Stripping of Muller techniek)
-
Bij zeer grote, kronkelige spataderen.
-
Tegenwoordig steeds minder toegepast door de opkomst van minder invasieve technieken.
Waarom is behandelen belangrijk?
Onbehandelde spataderen kunnen leiden tot:
-
Chronische veneuze insufficiëntie
-
Vochtophoping en pijnklachten
-
Huidproblemen en open benen (ulcera cruris)
-
Ontstekingen (flebitis) of zelfs trombose
Door tijdig te behandelen voorkom je dat spataderen zich ontwikkelen tot een serieus medisch probleem.
Conclusie
Een spataderbehandeling is noodzakelijk als je spataderen gepaard gaan met fysieke klachten zoals pijn, zwelling, huidveranderingen of open wonden. Ook als spataderen snel verergeren of het risico op complicaties toeneemt, is ingrijpen verstandig. Voor beginnende spataderen zonder klachten kan compressietherapie vaak voldoende zijn. Laat je altijd goed adviseren door een specialist om te bepalen welke behandeling het beste bij jouw situatie past.