Trombose is een ernstige aandoening waarbij een bloedprop (stolsel) ontstaat in een ader, vaak in de benen (Diep-veneuze Trombose, DVT). Als zo’n stolsel losschiet, kan het levensgevaarlijk zijn (longembolie). Gelukkig kun je het risico op trombose aanzienlijk verkleinen door eenvoudige maatregelen te nemen — één daarvan is het dragen van compressiesokken.
In deze blog leg ik je uit hoe compressiesokken werken tegen trombose, wanneer je ze moet dragen, en waarom ze essentieel zijn bij risicosituaties zoals lange reizen of bedrust.
Hoe ontstaat trombose in de benen?
Trombose ontstaat wanneer het bloed niet goed doorstroomt en gaat stollen in een diepe ader (meestal in de kuit of dij). Factoren die de kans op stolsels verhogen zijn:
-
Langdurig stilzitten of liggen (bijvoorbeeld tijdens een lange vliegreis of na een operatie)
-
Beschadigde vaatwanden
-
Bloed dat te snel stolt (bijvoorbeeld door erfelijke aanleg, zwangerschap, pilgebruik)
Als het bloed niet goed stroomt, ontstaat er een file in de aderen. Compressiesokken zorgen ervoor dat die file zich niet opbouwt.
Hoe werken compressiesokken als preventie bij trombose?
Compressiesokken oefenen een geleidelijke, gecontroleerde druk uit op je onderbenen, met de meeste druk rond de enkels. Naar boven toe neemt de druk langzaam af. Dit stimuleert de bloedcirculatie van je voeten richting het hart en voorkomt dat bloed blijft “hangen” in je benen.
Compressiesokken helpen bij trombosepreventie door:
-
Verbeteren van de bloedstroom in de diepe aderen
→ Hierdoor vermindert de kans op stolselvorming. -
Tegengaan van zwelling (oedeem)
→ Minder druk op de vaatwanden betekent minder risico op beschadiging. -
Ondersteunen van de spierpompfunctie
→ Bij elke beweging helpen de sokken het bloed effectiever terug omhoog te stuwen.
Wie zou compressiesokken moeten dragen ter preventie van trombose?
-
Mensen die lange tijd stilzitten (bijvoorbeeld bij vliegreizen, lange autoritten of kantoorwerk)
-
Personen die herstellend zijn van een operatie en veel in bed liggen
-
Zwangere vrouwen of vrouwen die hormonale anticonceptie gebruiken
-
Personen met een verhoogd risico op trombose (bijvoorbeeld vanwege erfelijke aanleg of eerdere trombose)
-
Mensen met spataderen of veneuze insufficiëntie (slechte doorbloeding in de benen)
Wanneer en hoe draag je compressiesokken voor preventie?
-
Trek ze aan voordat je langdurig gaat zitten of liggen. Bijvoorbeeld vóór het instappen in het vliegtuig of bij het opstaan ’s ochtends bij bedrust.
-
Draag ze gedurende de hele dag zolang je weinig beweegt.
-
Bij normale activiteiten zoals wandelen of fietsen mag je ze ook dragen, maar het belangrijkste is tijdens periodes van inactiviteit.
-
Zorg voor de juiste maat en compressieklasse (lichte tot matige compressie is meestal voldoende voor preventie).
Hoe kies je de juiste compressiesokken voor trombosepreventie?
Let op de volgende kenmerken:
-
Drukgradiënt (meestal klasse 1 of 2 compressie, afhankelijk van risico)
-
Kniehoogte (tot net onder de knie is voldoende voor preventie)
-
Naadloos ontwerp voor maximaal comfort
-
Ademend materiaal dat vocht afvoert
-
Zachte, niet-knellende boord die niet insnoert
Andere tips om trombose te voorkomen (naast compressiesokken):
-
Beweeg je enkels en voeten regelmatig als je zit (wiebel je tenen, draai je enkels rond).
-
Sta elk uur even op bij lange reizen.
-
Drink voldoende water om je bloed “dun” te houden.
-
Vermijd strakke kleding rondom je benen en taille.
-
Bij verhoogd medisch risico: overleg met je arts of bloedverdunners nodig zijn.
Conclusie
Compressiesokken zijn een eenvoudige, maar zeer effectieve manier om het risico op trombose te verlagen. Ze ondersteunen je bloedcirculatie, voorkomen vochtophoping en geven extra zekerheid tijdens lange periodes van inactiviteit. Zeker bij vliegreizen, operaties of als je extra risicofactoren hebt, zijn ze onmisbaar.
Bescherm je gezondheid — trek die sokken aan vóórdat het misgaat.