Compressiekousen bij Lymfoedeem: Hoe Werkt het?

Compressiekousen bij Lymfoedeem: Hoe Werkt het?

Lymfoedeem is een vervelende aandoening waarbij vocht zich ophoopt in je benen, voeten, armen of handen. Het zorgt voor zwelling, een zwaar gevoel en kan zelfs pijn en huidproblemen geven. Eén van de meest effectieve manieren om deze klachten te verminderen en onder controle te houden is het dragen van compressiekousen.

Maar hoe werkt dat precies? In deze blog leg ik je — als expert — in begrijpelijke taal uit hoe compressiekousen bij lymfoedeem helpen, wat ze doen, en waarom ze zo belangrijk zijn.

Wat doen compressiekousen bij lymfoedeem?

Compressiekousen zijn speciaal ontworpen kousen die een gecontroleerde, aflopende druk uitoefenen op je benen of armen. Deze druk is het sterkst rond de enkels of polsen en neemt geleidelijk af richting boven. Dit wordt ook wel “drukgradiënt” genoemd.

Het doel van deze druk is simpel:
➡️ Het overtollige vocht (lymfevocht) uit je weefsels omhoog duwen richting je lymfebanen en bloedvaten, zodat het lichaam het kan afvoeren.

Effecten van compressiekousen bij lymfoedeem:

  • Voorkomt vochtophoping (oedeem)

  • Stimuleert de afvoer van lymfevocht

  • Vermindert de zwaarte en spanning in de benen of armen

  • Ondersteunt de lymfvaten en voorkomt dat de zwelling erger wordt

  • Beschermt de huid tegen beschadiging door overrekking

Hoe werkt compressietherapie precies?

Bij lymfoedeem werkt het afvoersysteem van je lichaam (het lymfestelsel) niet goed. De spierpompen in je benen en de elasticiteit van je vaatwanden zijn belangrijk om lymfevocht in beweging te krijgen. Als deze onvoldoende werken, blijft vocht achter in het weefsel.

Compressiekousen helpen door:

  1. Mechanische druk op het weefsel uit te oefenen
    → Dit vermindert de ruimte waarin vocht zich kan ophopen.

  2. Ondersteuning te bieden aan de spierpompen
    → Bij beweging zorgen de kousen ervoor dat je spieren effectiever het lymfevocht omhoog ‘pompen’.

  3. Het verplaatsen van het vocht richting werkende lymfebanen
    → Vooral belangrijk bij secundair lymfoedeem waar bepaalde lymfeklieren of -banen niet meer functioneren.

Welke soorten compressiekousen zijn er bij lymfoedeem?

Er zijn verschillende typen en sterktes compressiekousen, afhankelijk van de ernst van jouw lymfoedeem:

1. Rondebrei compressiekousen

  • Gladde, elastische kousen voor mild tot matig lymfoedeem.

  • Geschikt voor dagelijks gebruik.

2. Vlakbrei compressiekousen

  • Steviger materiaal, speciaal voor ernstig of complex lymfoedeem.

  • Vaak op maat gemaakt en minder rekbaar, waardoor ze beter vorm geven aan een gezwollen been of arm.

3. Kousen met open of gesloten teen

  • Bij zwelling in de voeten is een open teen handig.

  • Bij gevoeligheid van de tenen juist gesloten.

De keuze voor het type kous en de juiste compressieklasse (druksterkte) wordt bepaald door een specialist of bandagist.

Wanneer moet je compressiekousen dragen bij lymfoedeem?

  • Elke dag! – Consistentie is essentieel bij lymfoedeem.

  • Bij het opstaan aantrekken: Zodra je voeten of benen naar beneden hangen, begint de zwaartekracht vocht aan te trekken.

  • Gedurende de hele dag dragen: Om te voorkomen dat de zwelling opbouwt.

  • ’s Nachts draag je ze meestal niet, tenzij je therapeut anders adviseert.

Belangrijke tips voor het dragen van compressiekousen bij lymfoedeem

  • Gebruik een aantrekhulp als het lastig is om de kousen zelf aan te trekken.

  • Zorg ervoor dat de kousen nergens knellen of dubbelvouwen.

  • Controleer dagelijks je huid op drukplekken of irritatie.

  • Combineer het dragen van compressiekousen met voldoende beweging (wandelen, fietsen, lymfedrainage-oefeningen).

  • Vervang je kousen tijdig; de druk neemt na verloop van tijd af door gebruik en wassen.

Helpen compressiekousen ook als je al last hebt van zwelling?

Ja! Compressiekousen zijn zowel preventief als bij bestaande zwelling effectief. In ernstige gevallen kan eerst een lymfedrainage-behandeling nodig zijn om de zwelling te verminderen, waarna compressiekousen het resultaat behouden.

Conclusie: Compressiekousen zijn de basis van lymfoedeem-behandeling

Ze zorgen ervoor dat het vocht zich niet ophoopt, ondersteunen de afvoer en verminderen de zwaarte en spanning in je benen of armen. Zonder compressie is lymfoedeem moeilijk onder controle te houden.

Ze zijn misschien niet de meest modieuze oplossing, maar ze zijn wél je grootste bondgenoot tegen de vervelende klachten van lymfoedeem.

Terug naar blog